Limbas minoritàrias e immersione linguìstica

It’est s’immersione linguìstica? Est una metodologia de imparu chi cunsistet in s’espositzione totale o partziale a una limba, in totu sas tapas iscolàsticas; tenet comente obietivu fundamentale, comune e cumpartzidu in totu su mundu in ue est aplicada, su de imparare a faeddare in su mìnimu tempus possìbile sa limba de su logu, una limba chi non si faeddat in domo. Esistint mètodos diferentes de immersione, mètodos chi devent tènnere in contu unos cantos aspetos sotziolinguìsticos e culturales pro èssere aplicados a una sotziedade cuncreta.

S’immersione linguìstica est unu mètodu educativu giai aplicadu in Canadà, in ue sunt ufitziales s’inglesu e su frantzesu, e in Bèlgiu. In Bèlgiu si faeddant, e sunt ufitziales, duas limbas diferentes chi cun sos annos ant definidu su pròpriu territòriu linguìsticu, francu sa capitale e carchi àtera zona, limbas chi sunt: su frantzesu e s’olandesu, faeddadu custu ùrtimu, in sas Fiandras. Istoricamente in sos duos territòrios si sunt produidas situatziones de diglossia chi ant creadu unas cantas indetzisiones pro s’adotzione de s’immersione linguìstica. Ma est dae tempus però chi s’olandesu est sa limba veiculare in sas Fiandras, cun totu chi su nùmeru de famìlias in ue non si faeddat siat artu, incluidas sas famìlias de migrantes.

Unu de sos aspetos prus importantes a s’ora de analizare sa situatzione est su cuntestu sotziolinguìsticu de sa sotziedade.

Pro cantu riguardat sa Catalugna, sa presèntzia de sa limba catalana est minimada meda mescamente in s’àrea metropolitana de Bartzellona e in àteras zonas, pro s’immigratzione importante in custas ùrtimas deghinas de annos; pro assegurare duncas chi su catalanu sigherat biu, netzessàriu e ùtile pro sa sotziedade e a su matessi tempus adatare sos migrantes a una situatzione sotzioterritoriale noa, tocaiat a fàghere carchi cosa. S’immersione però no est pensada petzi pro una minoria, o unas minorias linguìsticas, ma pro sa sotziedade in generale.

In Catalugna, su modellu at fissadu sa limba catalana comente limba veiculare de totu sas matèrias iscolàsticas, francu de sas àteras limbas chi s’istùdiant: sa limba castigliana e s’inglesa.

Sa prima aplicatzione de su Programma de Immersione Linguìstica (PIL) in Catalugna est de s’annu iscolàsticu 1983-84 in deghennoe iscolas pùblicas e cun sos annos at incluidu totu sas iscolas pùblicas catalanas, e at fatu a manera chi:
– sos alunnos de limba materna catalana siant bilìngues cando finint s’iscola obligatòria, ca s’ambiente sotziale de sa Catalugna est favorèvole meda a su castiglianu;
– sos alunnos chi non tenent su catalanu comente limba materna siant cumpetentes in sas duas limbas ufitziales in Catalugna, a su matessi livellu de sos chi tenent su catalanu comente limba materna, gràtzias a sa metodologia de s’immersione. Est dimustradu, in prus, cun istùdios reghentes, chi su bilinguismu agiudat a èssere prus capassos a imparare àteras limbas.

S’immersione linguìstica est istadu s’istrumentu determinante de sa prus parte de sa populatzione de limba materna catalana, pro s’universalizatzione de sa connoschèntzia e su domìniu desa limba pròpria, limba no insignada in antis in sas iscolas e persighida istoricamente e sistematicamente dae sos guvernos tzentrales de Madrid.

Unu grupu de eurodiputados, liberales, de sa destra e de s’estrema destra, invitados dae entidades ispagnolistas catalanòfobas, contràrias a s’immersione linguìstica, pro cunfirmare s’idea chi sa limba castigliana est persighida in su modellu educativu catalanu, sunt bènnidos sa chida colada in Catalugna pro analizare s’immersione linguìstica in sas iscolas. Custos eurodiputados si sunt reunidos mescamente cun pessones chi cheriant dimustrare chi su modellu educativu catalanu persighit sa limba castigliana, mai sunt andados a visitare un’iscola in ue si àplicat s’immersione linguìstica e si nche sunt andados cun sa matessi idea chi sunt bènnidos:
– su modellu de educatzione catalanu persighit su castiglianu e creat unu modellu de esclusione sotziale;
– sa supervivèntzia de su catalanu no est in perìgulu.
Su problema de sas limbas minoritàrias est e restat unu problema polìticu.